Sürdürülebilir Ulaşımın Teşvikinde Kentsel Tasarım Uygulamalarının Rolü

Sürdürülebilir Ulaşımın Teşvikinde Kentsel Tasarım Uygulamalarının Rolü

Ebru ÇUBUKÇU, Burçin HEPGÜZEL, Burak TUMER, Zeynep ONDER
Şehir Plancıları Odası

Son yıllarda, Dünya Sağlık Örgütü ve T.C. Sağlık Bakanlığı çağın hastalığı olan obezite ve
şişmanlıkla mücadelede en önemli hedeflerden birinin sürdürülebilir ulaşımın teşvik edilmesi
olduğunu öne sürmektedir. Sürdürülebilir ulaşım, ulaşım amaçlı yolculuklarda bireylerin
motorlu araçlar yerine yürüyüşü ya da bisikleti tercih etmesi olarak açıklanabilir.
Sürdürülebilir ulaşım türellerinin (yürüyüş ya da bisiklet) kullanımı ancak aktif yaşamın
desteklenmesiyle arttırılabilir. Aktif yaşamın nasıl destekleneceği dünyada çok sayıda
araştırmaya ve yerel yönetim uygulamalarına konu olmuştur. Gelişmiş dünya kentlerinde
konu hakkında standart veri toplanmasına yönelik girişimler başlatılmış, kentlerin,
mahallelerin ve hatta sokakların ve konutların “yürünebilirlik skorları” internet üzerinden
yayınlanmış ve yayınlanmaktadır. 2000 yılında başlatılan ve son 13 yıldır her yıl tekrarlanan
geniş katılımcı profiline sahip “Yürüyüş21 (Walk21)” başlıklı konferanslar serisinde yerel
yönetimler ve sivil toplum kuruluşları ve gönüllüler tarafından yapılan kentsel tasarım
uygulamaları sık sık tartışılmaktadır. Gelişmiş dünya kentlerindeki araştırmacılar ve yerel
yöneticiler tarafından takip edilen bu konferanslar serisine Türkiye’den henüz bir katılım
bulunmamaktadır. Ancak benzer tartışmalar Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği tarafından
organize edilen konferanslarda ve yayınlarda da dile getirilmektedir. Bu çalışma kapsamında
aktif yaşamı desteklemek ve sürdürülebilir ulaşım türellerini kullanmaya teşvik etmek
amacıyla yurt içinde ve yurt dışında yürütülen kentsel tasarım uygulamalarına yönelik
örneklerin özetlenmesi hedeflenmiştir. Farklı ölçeklerde yürünebilirliği arttırmak amacıyla
(dolaylı ve doğrudan bu amaca hizmet edebilir) uygulanan yurt içindeki ve yurt dışındaki
kentsel tasarım uygulamaları değerlendirilerek ve karşılaştırılarak konunun önemi
vurgulanmıştır.